W poniedziałek 22 października 2012 r. w Nekielskim Ośrodku Kultury odbyło się spotkanie edukacyjne połączone z warsztatami praktycznych umiejętności dla członków Nekielskiego Towarzystwa „Amazonki” oraz wszystkich zainteresowanych kobiet. Na spotkaniu omówiono temat: „Samobadanie jako profilaktyka raka piersi”.
Rak piersi jest w uprzemysłowionych krajach świata najczęstszym nowotworem złośliwym u kobiet. Pacjentki chorujące z tego powodu stanowią 34% wszystkich kobiet chorujących na nowotwory. Szacuje się, że co roku nowotwór piersi rozpoznaje się u 1,5 miliona kobiet, a około 400 tysięcy umiera z tego powodu. W Polsce rak piersi stał się w ostatnim stuleciu jednym z najczęstszych zagrożeń przedwczesnej umieralności kobiet.
W profilaktyce raka piersi niezwykle istotna jest przeprowadzana regularnie samokontrola piersi. Bardzo ważną rzeczą dla każdej kobiety jest umiejętność samooceny swojego zdrowia. Obserwacja własnego organizmu i znajomość podstawowych zmian zachodzących w nim w poszczególnych okresach życia, pozwala na szybkie wykrycie wszelkich nieprawidłowości i chorób. W związku z coraz częściej wykrywanym rakiem piersi, zachęca się wszystkie kobiety, bez względu na wiek, do wykonywania badań profilaktycznych w tym kierunku. Najprostsze jest samobadanie piersi, które każda kobieta może wykonywać samodzielnie.
Badania naukowe potwierdzają, że kobiety, które systematycznie badają swoje gruczoły sutkowe mają pozytywny stosunek do życia i tego badania. Są także przekonane o celowości samobadania i korzyściach z niego płynących. Kobiety wykonujące samobadanie piersi zdają
sobie sprawę z tego, że rak piersi jest jednym z najgorszych, trapiących schorzeń. Są też przekonane o wysokim prawdopodobieństwie wyleczenia w przypadku rozpoznania nowotworu o małym zaawansowaniu. Nie sądzą one, że samobadanie nieuchronnie doprowadzi do znalezienia ogniska nowotworowego, dlatego nie wywołuje ono u nich uczucia niepokoju. Takie podejście do problemu godne jest szerokiej popularyzacji. Niestety, większość kobiet (prawie 90%) nie kontroluje swoich piersi. Nie czynią tego z wielu powodów. Przede wszystkim dlatego, że trudno im znaleźć właściwą i pełną informację na temat samobadania, a niedokładne wskazówki wywołują jedynie uczucie niepokoju. Wiele książek i broszur kładzie nacisk na poszukiwanie w trakcie badania zmian, ale nie tłumaczy, jakie one mogą być. Dlatego kobiety nie mają pojęcia, czego szukają i ten stan może wywoływać uczucie niepokoju. Często wyczuwalne są w trakcie rutynowego badania w okresie przedmiesiączkowym zgrubienia, na przykład grudkowate guzki. Może to być bardzo niepokojące dla niedokładnie poinformowanych kobiet. Może to spowodować zaniechania regularnych badań, ponieważ każda przyczyna powodująca zgrubienia budzi grozę. W rzeczywistości tylko część wywołujących niepokój guzów jest zmianą nowotworową (ok.20 %), pozostałe to zmiany niegroźne, jak torbiele i włókniakogruczolaki. Jednak nawet tych zmian nie należy lekceważyć. W wielu wypadkach wczesne wykrycie raka pozwala uzyskać trwałe wyleczenie. Dlatego zamiast pesymistycznie patrzeć na problem, lepiej wyciągnąć pełen optymizmu wniosek, iż samobadanie piersi jest krokiem w kierunku zdrowia.
SAMOBADANIE PIERSI
Każda kobieta od 20. roku życia powinna samodzielnie badać swoje piersi. Systematyczne, comiesięczne samobadanie powinno stać się nawykiem kontynuowanym przez całe życie.
Po co przeprowadzać badanie piersi?
Chodzi głównie o wyrobienie sobie dobrych nawyków oraz dokładne poznanie swojego ciała. Dzięki temu, jeśli pojawią się jakieś niepokojące zmiany, będzie można to stwierdzić natychmiast.
Kiedy powinnaś to robić?
Badanie wykonujemy tydzień po zakończeniu miesiączki, kiedy piersi nie są obrzmiałe i tkliwe w dotyku. W okresie pomenopauzalnym, po ustaniu miesiączkowania samobadanie piersi powinno być wykonywane w wybranym dniu miesiąca.
Samobadanie piersi składa się z dwóch czynności: oglądania i dotykania (palpacji).
OGLĄDANIE PIERSI
W celu przeprowadzenia oględzin stanu piersi kobieta powinna rozebrać się do pasa i stanąć przed lustrem. Najpierw należy dokładnie obejrzeć piersi sprawdzając czy nie ma zmian w ich: wyglądzie, kształcie, wielkości i kolorze brodawek. Sprawdzić należy również czy nie pojawiły się ewentualne wypryski lub zmiany koloru, dołki i wciągnięcia skóry. Należy także porównać ze sobą wielkość obu brodawek. W trakcie badania należy również pamiętać o obejrzeniu górnej części piersi dochodzącej do pachy. Oględzin biustu należy dokonać także z profilu. W tym celu należy spleść ręce z tyłu głowy i obrócić się tak, by dobrze obejrzeć biust z jednego a następnie z drugiego boku. W dalszej fazie badania należy oprzeć dłonie na biodrach i naciskać je tak mocno, aby odczuwalne było napinanie się odpowiednich mięśni klatki piersiowej. W takim stanie należy dokładnie obejrzeć piersi czy nie są widoczne żadne zmiany. Następnie pochylając się do przodu należy obejrzeć piersi i sprawdzić, czy nie są widoczne zagłębienia lub pofałdowania skóry, zmiany w kształcie piersi lub wciągnięcia brodawek.
BADANIE PALPACYJNE
W celu rozpoczęcia badania należy położyć się wygodnie na plecach i podłożyć prawą rękę pod głowę. Dzięki takiemu ułożeniu część piersi przesunie się w kierunku mostka, dając lepszy dostęp do całego gruczołu co ułatwi przeprowadzenie badania palpacyjnego.
Kobiety o dużym biuście powinny podłożyć poduszkę pod lewy bark. Badanie prawej piersi wykonuje się lewą ręką. Pierś należy mocno uciskać dłonią, stosując jeden ze niżej przedstawionych sposobów przemieszczania dłoni po całym obszarze piersi. Badanie należy przeprowadzić bardzo dokładnie, nie pomijając żadnego fragmentu gruczołu. W trakcie badania dłoń należy trzymać równolegle do powierzchni skóry i dotykać pierś całą powierzchnią dłoni, a nie tylko końcem palców. Rak piersi może dawać przerzuty do węzłów chłonnych pachy i okolicy nadobojczykowej. Węzły te można również wykryć i ocenić ich stan przez badanie dotykowe. Dlatego należy sprawdzić pachę, a następnie dołki nadobojczykowe czy nie ma tam guzków, tj. powiększonych węzłów chłonnych. Po zakończeniu badania prawej piersi należy powtórzyć całą procedurę dla lewej piersi. Należy więc podłożyć lewą rękę pod głowę, następnie prawą dłonią zbadać lewą pierś w podobny sposób jak to opisano powyżej. Badanie należy wykonać bardzo dokładnie nie pomijając żadnej z wymienionych wcześniej czynności.
SPOSOBY BADANIA PIERSI
- •Ruchy w kształcie koncentrycznych okręgów - badanie rozpoczyna się od zatoczenia największego koła po obwodzie piersi, wykonując przy tym małe kółka prostopadle do kierunku ruchu, i przesuwając się ruchem spiralnym zgodnie z ruchem wskazówek zegara aż do brodawki. W ten sposób zbadany zostanie cały gruczoł piersiowy.
- •Ruchy promieniste - należy podzielić pierś podobnie do tarczy zegara i przesuwać dłoń od brodawki w kierunku godziny 12, a następnie 1, 2, 3 itd., zataczając niewielkie koła aż zostanie zbadana cała pierś.
- •Ruchy góra - dół - w celu badania, pierś dzieli się na wąskie pionowe paski, a następnie kieruje się ruch ręki na przemian do góry i do dołu zataczając małe koła. W ten sposób bada się dokładnie całą pierś.
Wykrycie zmian podczas samobadania piersi nie musi oznaczać obecności raka, ale wymaga zawsze konsultacji ze specjalista. Te kilka prostych czynności wystarczy, aby dbać o swoje zdrowie….
21 listopada 2012 r. w środę o godz. 18.00 zapraszamy wszystkie zainteresowane osoby na kolejne spotkanie edukacyjne w ramach „Nekielskiej Akademii Zdrowia” w Nekielskim Ośrodku Kultury. Wykład „Zdrowe żywienie dla zdrowego życia” poprowadzi mgr inż. Paulina Nowaczyk z Katedry Higieny Żywienia Człowieka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
mgr Natalia Bukowska – Marszałkowska
lek. Andrzej Paciorkowski
