22 maja br. minęła 74 rocznica okrutnej zbrodni ludobójstwa dokonanej przez hitlerowców w Małej Górce w 1941 roku. Burmistrz Miasta i Gminy Nekla Karol Balicki, Przewodniczący Rady Miejskiej Gminy Nekla Czesław Kozielski, Wójt Gminy Kleszczewo Bogdan Kemnitz i Wójt Gminy Kołaczkowo w latach 2006-2014 Wojciech Majchrzak złożyli wiązanki kwiatów pod pomnikiem upamiętniającym ową zbrodnię.
RYS HISTORYCZNY
Za to, że byli Polakami
W latach okupacji Hitlerowskiej 1939 – 1945 Ziemia Wielkopolska była miejscem wielu aktów eksterminacji narodu polskiego. Napisano już na ten temat liczne wspomnienia i opracowania. Jednym z tragicznych wydarzeń tamtych lat, nieznanym szerszym kręgom społeczeństwa, była egzekucja dokonana przez hitlerowców na 25 obywatelach polskich 22 maja 1941 w Małej Górce, gmina Nekla. W następstwie przypadkowego pożaru obory należącej do kolonistów niemieckich, którzy przejęli gospodarstwo po wysiedlonej rodzinie Majchrzaków z Małej Górki – nastąpiły we wsi i okolicy aresztowania. Aresztowani zostali mieszkańcy Małej Górki: Piotr Frąckowiak, Stefan Frąckowiak, Stanisław Wojtkowiak, Andrzej Cierzniewski, Antoni Kurpik, Jan Menes. Osadzono ich w areszcie we Wrześni, a następnie wywieziono do Fortu VII w Poznaniu.Po kilkudniowych przesłuchaniach spośród więźniów Fortu VII przygotowano transport liczący kilkudziesięciu mężczyzn. Wiązano ich po 5 w jednym szeregu, rozwiązywano, by po chwili zmienić ustawienie. Skrępowanych więźniów załadowano na dwie ciężarówki. Kolumna samochodów ruszyła w stronę Wrześni. Przez Podstolice i Opatówko zmierzała do Małej Górki.Według relacji Antoniego Urbaniaka powiązani skazańcy podprowadzani byli twarzą do ściany szczytowej spalonej obory. Egzekucję wykonywała grupa 10 żołnierzy. Stojący strzelali w głowę, klęczący – w plecy. W chwilę po oddaniu salwy, ciała zamordowanych osuwały się na ziemię. Widok był przerażający… Jeden z hitlerowców poprzecinał sznurki, którymi ofiary były ze sobą połączone.W egzekucji tej życie oddało sześciu synów Ziemi Nekielskiej. Wśród nich Jan i Franciszek Majchrzakowie – bracia Wacława, właściciela gospodarstwa, wysiedlonego do Generalnej Guberni, złożyli najwyższą ofiarę na popiołach rodzinnej zagrody, w której urodzili się i wychowali. Wszystkim zamordowanym w Małej Górce przyszło zapłacić taką cenę tylko za to, że byli Polakami.
NAZWISKA ROZSTRZELANYCH
22 MAJA 1941r. W MAŁEJ GÓRCE zginęli:
Konstanty Bilażewski - inż., urodzony 15.09.1893 roku w Modliszewku pow. Gniezno, zamieszkały w Poznaniu. Był pośrednikiem w handlu zagranicznym. Aresztowany 12.03.1940 roku. Miał żonę Helenę z domu Pilarską.
Stefan Chwiałkowski - fryzjer, urodzony 20.09.1919 roku we Wrześni. Był kawalerem. Aresztowany 18 maja 1941 roku we Wrześni.
Andrzej Cierzniewski - rolnik, urodzony 26.11.1908 roku w Małej Górce. Aresztowany 18 maja w Małej Górce. Kawaler.
Artur Czermiński - urodzony 1.09.1881 roku w miejscowości Pogroszew, niedaleko Warszawy. Był właścicielem majątku ziemskiego w Charbinie i wójtem w Powidzu. Aresztowany 10 października 1939 roku. Miał córkę i syna.
Wincenty Domagała - organista w Opatówku, urodzony 15.01.1897 roku w Dochanowie pow. Żnin. Powstaniec wielkopolski. Aresztowany 18 maja 1941 roku w Zasutowie. Pozostawił żonę i czworo dzieci.
Stefan Duda - rolnik, urodzony 15.12.1879 roku w Niegolewie pow. Nowy Tomyśl. Aresztowany w Borowcach, pow. Radomsko. Był żonaty, miał jedną córkę.
Zygmunt Duszyński - urodzony 26.04.1880 roku w Pakości. Był emerytowanym inspektorem szkolnym w Poznaniu. W czasie okupacji pracował jako dozorca. Aresztowany wraz z synem 27.01.1941 roku w Poznaniu. Był żonaty. Miał córkę i dwóch synów.
Tadeusz Dybizbański - urodzony 22.07.1922 roku w Poznaniu. Aresztowany w Poznaniu. Kawaler, miał siostrę i brata.
Wojciech Gracjalny - robotnik rolny, urodzony 17.03.1921 roku w Sierakowie koło Strzałkowa. Był kawalerem, miał cztery siostry i dwóch braci. Aresztowany w lutym 1940 roku w Sierakowie
Leon Hyża - robotnik rolny, urodzony w Stępocinie 6.04.1921 roku. Pracował w gospodarstwie niemieckim w Małej Górce. Kawaler, miał dwóch braci. Aresztowany w Małej Górce 18 maja 1941 roku.
Ignacy Jamry - urodzony 29.01.1880 roku w Trzemesznie, pow. Krotoszyn. Był powstańcem wielkopolskim i inwalidą wojennym. Aresztowany w listopadzie 1939 roku, osadzony w Buchenwaldzie, skąd wrócił jesienią 1940 roku. Ponownie aresztowany wiosną 1941 roku. Miał syna i trzy córki.
Julian Kochowicz - kupiec, urodzony 19.11.1907 roku w Niemczech. Aresztowany w maju 1940 roku w Gostyniu; miał siostrę.
Franciszek Kozłowski - rolnik, urodzony 16.01.1885 roku w Berzynie. Powstaniec wielkopolski. Zamieszkiwał w Kębłowie, pow. Wolsztyn. Miał 3 córki i 3 synów.
Leon Kemnitz - nauczyciel, urodzony 17.10.1891 roku w Krosienie pow. Czarnków. Był kierownikiem szkoły w Kleszczewie. Miał żonę Annę z Bączkiewiczów oraz trzech synów i córkę. Aresztowany 21.05.1941 roku.
Edmund Lipczyński - kupiec, urodzony 27.11.1902 roku w Poznaniu. Mieszkał w Poznaniu.
Władysław Malinowski - robotnik, urodzony 8.06.1912 roku w Poznaniu i tam zamieszkały.
Jan Majchrzak - urodzony 19.10.1902 roku w Małej Górce. Syn prawowitego właściciela gospodarstwa. Aresztowany 20 maja 1941 roku w Mosinie. Posiadał żonę Marię z domu Czechowską i dwie córki.
Franciszek Majchrzak- rolnik, urodzony 27.10.1900 roku w Małej Górce, brat Jana Majchrzaka. Powstaniec wielkopolski. Aresztowany 19 maja 1941 roku w Bieganowie, pow. Września.
Stefan Nowak - stolarz, urodzony 28.07.1913 roku w Dąbrówce, pow. Oborniki. Aresztowany jesienią 1940 roku w Chodzieży. Był żonaty, miał jedną córkę.
Ignacy Okupniak - ogrodnik, urodzony 11.08.1872 roku w Kowalskim pow. Środa Wlkp. Aresztowany w listopadzie 1939 roku w Gulczewie, pow. Września. Miał dwie córki.
Tomasz Siwek - urodzony 19.12.1906 roku w Buchalinowie pow. Środa. W czasie okupacji, był robotnikiem rolnym w niemieckim gospodarstwie w Małej Górce i tam aresztowany.
Sylwester Szeszycki - urodzony 20.11.1904 roku w Powidzu. Był pisarzem w wójtostwie w Powidzu. Aresztowany 10 października 1939 roku. Był żonaty, miał jedną córkę.
Stanisław Świt - robotnik, urodzony 11.09.1903 roku w Środzie Wlkp. Był żonaty. Bezdzietny.
Marcin Wildaczyk - urodzony 12.10.1895 roku w Psarskich pow. Szamotuły. Był strażnikiem granicznym w Kopanicy pow. Wolsztyn. Aresztowany w 1940 roku. Był żonaty miał trzy córki.
Jan Wita - rolnik, urodzony 5.02.1889 roku w Kębłowie, pow. Wolsztyn. Powstaniec wielkopolski Aresztowany w październiku 1940 roku. Był żonaty i miał dwóch synów.
